ریل موشکی پرنده نبردهای هوایی را برای همیشه تغییر می‌دهد!

وزارت دفاع آمریکا به دنبال پهپادی جدید است که تعریف مفهومی آن را با نام ریل موشکی پرنده معرفی کرده است. این پهپاد قرار است در نبردهای هوایی سرنوشت ساز باشد.

بخش پژوهش و توسعه وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) که با نام «سازمان پروژه‌های پژوهشی پیشرفته» یا «دارپا» (DARPA که کوتاه شده Defense Advanced Research Projects Agency است) شناخته می‌شود، دفاعی کمپانی‌های دفاعی را به یک چالش جدید کشیده و خواستار یک پهپاد مسلح و ارزان قیمت با توان حمل موشک هوا به هوا شده است.

این بخش همچنین انتظار دارد کمپانی سازنده بتواند هر ماه 500 فروند از این دستگاه‌ها را تحویل آن‌‌ها دهد. اگر یکی از کمپانی‌های دفاعی موفق به طراحی و ساخت چنین پهپادی شود، صنایع نظامی و نبردهای هوایی را با انقلابی بزرگ روبرو خواهد کرد.

در ویدیویی که اوایل هفته گذشته در یوتوب منتشر شد، سرهنگ دوم جیمی جونز (Jimmy Jones) که مدیریت برنامه‌های دفتر فناوری‌های راهبردی از نیروی هوایی آمریکا را برعهده دارد،‌ کمپانی‌های فعال در صنعت نظامی را با طرح مفهومی ریل موشکی پرنده یا FMR (کوتاه شده Flying Missile Rail) به چالش کشیده است.

پهپاد مد نظر دارپا باید امکان نصب روی ریل‌های حمل موشک که زیر آویزگاه‌های حمل مهمات جنگنده نصب می‌شود را داشته باشد. این پهپاد باید بتواند با سرعت 0.9 تا بیش از 1 ماخ (بیش از 1110 کیلومتر بر ساعت) پرواز کرده و پیوستگی پرواز آن نیز بیش از 20 دقیقه باشد. دارپا این پهپاد را برای دو جنگنده چندمنظوره نسل 4 آمریکایی شامل ناوگان F/A-18 هورنت متعلق به سپاه تفنگداران دریایی آمریکا (Hornet) و F-16 فایتیتنگ فالکون (Fighting Falcon) متعلق به نیروی هوای آمریکا در نظر دارد.

ریل موشکی پرنده یک پهپاد رزمی خواهد بود که به گفته جونز، دست‌کم یک و ترجیحا دو موشک هوا به هوای آمریکایی AIM-120 آمرام (AMRAAM) حمل خواهد کرد. با اینکه سرهنگ جونز اشاره‌ای به مدل آمرام نکرد، ولی بدون شک مدل AIM-120D بکار خواهد رفت. آمرام موشکی هوا به هوا و فرای میدان دید است که از هدایت فعال رادرای بهره می‌برد. برد این موشک در مدل D به بیش از 180 کیلومتر افزایش یافته است. ریل موشکی پرنده می‌تواند هنگامی که زیر بال جنگنده نصب است و یا هنگامی که خود مشغول پرواز و از جنگنده حامل جدا است، موشک آمرام خود را شلیک کند.

یکی از نیازهای کلیدی برای این پروژه به تعبیر جونز عبارت است از «کارخانه‌ای در یک قوطی». این عبارت بدان معناست که تمامی فرایند ساخت به‌همراه مواد،‌ سیستم‌های الکترونیکی و هر چیز مورد نیاز دیگر همگی می‌بایست درون چند کانتینر مشابه انواع مورد استفاده در کشتی‌های باری جای گرفته و در فضایی با آن حجم انجام شود.

برای دست یابی به این هدف، دارپا هر روش تولیدی را مجاز دانسته،‌ اما بر تولید با سیستم‌های به شدت اتوماسیون پیشرفته همچون فرایند ماشین‌کاری کنترل عددی کامپیوتری (CNC) و یا استفاده از چاپگرهای سه بعدی تاکید دارد. به بیان دیگر دارپا خواهان کارخانه‌ای بسیار کوچک با توان تولید ماهانه 500 فروند ریل موشکی پرنده است. تولید ماهانه 500 فروند عددی بسیار زیاد است و این مسئله نیز یکی از چالش‌های پیش روی کمپانی‌های دفاعی است.

یکی از مزایای کارخانه‌ای در یک قوطی این است که مالکیت آن با خود ارتش آمریکا خواهد بود و هر زمان که بخواهد، می‌تواند به تعداد مورد نظر خود پهپاد ریل موشکی پرنده تولید کند. مثلا در چنین حالتی دیگر نیازی نیست که نیروی هوایی برای خرید 50 فروند پهپاد اضافه، دیگر نیازی نیست به دو سال مذاکره با کمپانی‌های دفاعی خصوصی بپردازد و تنها ظرف مدت 3 روز، تعداد پهپادهای مورد نیاز خود را دریافت می‌کند.

مسئله دیگر عدم نیاز به پرداخت هزینه‌های گزاف برای نگهداری و تعمیر ناوگان چند صد فروندی از این پهپادهاست. ارتش می‌تواند هر ساله کارخانه‌های کوچک خود را به کار انداخته و برای اطمینان از کارکرد درست همه چیز اقدام به تولید شمار کافی از پهپادهای ریل موشکی پرنده کرده و سپس دوباره آن را از کار بیاندازد.

در طولانی مدت،‌ استراتژی‌های تولید همچون پهپادهای ریل موشکی پرنده اجتناب ناپذیر و البته انقلابی خواهد بود. ارتش آمریکا قصد دارد در تمامی پایگاه‌های هوایی و ناوهای هواپیمابر خود،‌ این کارخانه‌های کوچک را مستقر کند. کارخانه‌هایی که تمامی متعلقات و جنگ افزارهای مورد نیاز پهپادها را دارند و در گوشه‌ای از پایگاه،‌ منتظر جنگ و فرمان تولید هستند. درحال حاضر این کارخانه‌های کوچک تنها توان ساخت پهپادهای کوچک را خواهند داشت، اما در آینده‌ تولید جنگنده‌های بزرگ و دیگر جنگ افزارهای دریایی، هوایی و زمینی نیز ممکن می‌شود.

چنین قضیه‌ای با پیشرفت علم دور از انتظار نخواهد بود. در سال 2014 کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی انگلیسی بی‌اِی‌ائی سیستمز (BAE Systems) یک فروند جنگنده چندمنظوره و تهاجمی اروپایی پاناویا تورنادو جی‌آر4 (Panavia Tornado GR4) که بخش‌هایی از آن با استفاده از چاپگرهای 3 بعدی ساخته شده بود را به پرواز در آورد. در سال 2016 نیز نیروی دریایی آمریکا یک فروند هواپیمای پروانه چرخان MV-22B آسپری (Osprey) که بخش‌های اصلی آن با چاپگرهای 3 بعدی ساخته شده بود را به پرواز در آورد. با پیشرفت بیش‌ از پیش، به زودی امکان ساخت کامل هواپیماهای گوناگون در کارخانه‌های کوچک نیز ممکن خواهد بود.

همانطور که گفته شد ریل موشکی پرنده برای دو جنگنده نسل 4/4.5 هورنت و فایتینگ فالکون در نظر گرفته شده و بیش از 1110 کیلومتر بر ساعت سرعت و پیوستگی پروازی 20 دقیقه‌ای خواهد داشت. به لطف این پهپاد، این جنگنده‌ها می‌توانند دست به شلیک موشک‌های خود را از بردی بزنند که جنگنده دشمن قادر به شلیک از آن برد نیست!

زیرا برد کشف رادار جنگنده‌ها بسیار بیشتر از برد موشک‌های هوا به هوای آن‌هاست و با استفاده از ریل پروزای پرنده، می‌توان اختلاف بین این دو برد را کم‌تر کرده و یا حتی از بین برد! همچنین در صورتی که هواپیماهای پیش اخطار و کنترل هوابرد موسوم به آواکس (AEW&C) هدفی را کشف کند، جنگنده می‌تواند از فاصله بسیار دور دست به شلیک موشک به سمت آن بزند، بدون آنکه حتی وارد برد کشف رادار حریف شود.

ریل پروازی پرنده دست خلبان را در درگیری بازتر می‌کند. برای مثال زمان نبرد هوایی، هنگامی که جنگنده آمریکایی و جنگنده دشمن درحال نزدیک شدن به به یکدیگر هستند،‌ در صورتی که رقیب جنگنده و موشک بهتری دارد، ریل پروازی پرنده را به سمت آن شلیک و درگیری با جنگنده دشمن را به پهپاد واگذار کند. در صورتی که رقیب نسبت به جنگنده آمریکایی ضعیف‌تر است، خلبان می‌تواند بدون پرتاب پهپاد، موشک‌های آمرام نصب شده زیر آن را شلیک و پهپاد را برای رویایی‌ و درگیری‌های خطرناک‌تر نگه دارد.

اما این پهپاد چه زمانی ساخته و برای پرواز آماده می‌شود؟ به گفته سرهنگ دوم جیمی جونز ریل پروازی پرنده کمتر از 2 سال دیگر آماده پرواز خواهد بود. وی معتقد است تاکید بر سادگی در تمامی گام‌ها و دوری از افزودن ویژگی‌ها جدید به این پهپاد به منظور افزایش قابلیت‌ها (که طبیعتا افزایش هزینه را به همراه دارد)،‌ موجب می‌شود این پروژه با موفقیت پیش رود.

ریل پروازی پرنده انقلابی بزرگ در صنعت ساخت جنگ افزار به‌ راه انداخته و ادامه دهنده تحول در زمینه ساخت هواگردهای بدون سرنشین رزمی خواهد بود. بدون شک این پهپاد، آینده میدان‌های نبرد است!