زندگی نامه ایلان ماسک ؛ فراز و نشیب‌های زندگی مرد جاه طلب دنیای علم و تکنولوژی

زندگی نامه ایلان ماسک (Elon Musk) به عنوان معروف ترین مرد جاه طلب دنیای علم و تکنولوژی در عصر حاضر، برای بسیاری از ما جالب و خواندنی است. در ادامه فراز و نشیب‌های زندگی ایلان ماسک را با هم مرور خواهیم کرد.

شاید بزرگ‌ترین سوالی که با شنیدن اسم ایلان ماسک به ذهن خطور کند این باشد که «واقعا چه کاری از این شخص برنمی‌آیند؟!» ماسک علاوه بر هدایت کمپانی‌های نامداری چون تسلا (Tesla) و اسپیس ایکس (SpaceX)، در شرکت “OpenAI” و سولارسیتی (SolarCity) هم فعالیت دارد و دائما در حال تحت تاثیر قرار دادن دنیای فناوری است؛ او به تازگی اظهار کرد که تا خارج کردن انسان از زمین و ایجاد تمدن بر روی مریخ، کاملا از دستاوردهایش خوشحال و راضی نمی‌شود.

از طرف دیگر، شرکت تسلا به تازگی از “Model 3“، خودرویی مقرون به صرفه که به اعتقاد برخی محصولی کلیدی در جایگزینی اتومبیل‌های سوخت فسیلی با اتومبیل‌های الکتریکی است، رونمایی کرد.

به جرات می‌توان گفت که ایلان ماسک در میان فعالیت‌های مختلف، از اکتشافات فضایی و ساخت خودروهای برقی گرفته تا تحقیق در مورد مضرات هوش مصنوعی (AI) و توسعه فناوری استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر، ورژن واقعی تونی استارک (Tony Stark)، شخصیت اصلی سری فیلم‌های مرد آهنی است.

اما زندگی این کارآفرین نابغه همیشه اینطور پربار نبوده و سختی‌ها و چالش‌های زیادی در مسیر موفقیت ماسک وجود داشته‌اند که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را بررسی خواهیم کرد؛ این شما و این هم زندگی ‌نامه ایلان ماسک:

ایلان ماسک در روز 7 ام تیرماه سال 1350 در پرتوریا (Pretoria) آفریقای جنوبی، به دنیا آمد.

پدر او اِرول ماسک (Errol Musk) که خود یک مهندس الکترونیک است، پسرش را به عنوان متفکری درون‌گرا توصیف می‌کند؛ بر اساس صحبت‌های ارول، درزمانی که در میهمانی‌ها مردم عادی مشغول خوش‌گذرانی بودند و در مورد مسائل روزمره‌ای چون مسابقات ورزشی بحث می‌کردند، ایلان کوچک به دنبال کتاب‌خانه میزبان می‌گشت و ساعت‌ها غرق کتاب‌هایی که پیدا می‌کرد، می‌شد.

مادر ایلان، مِی ماسک (Maye Musk)، اهل کانادا و یک متخصص تغذیه است که عکسش به عنوان مدل بر روی جعبه غلات صبحانه “Special K” و مجله تایم چاپ ‌شده است.

مِی و اِرول ماسک در سال 1359 از هم طلاق گرفتند؛ در آن زمان ایلان نه ساله و برادر کوچک‌ترش کیمبال (Kimbal)، تصمیم گرفتند که با پدرشان زندگی کنند.

ایلان ماسک در سن 12 سالگی بازی ساده‌ای با نام “Blastar” را طراحی کرد و آن را به قیمت 500 دلار به یک مجله کامپیوتری فروخت. ماسک ادعا می‌کند که این بازی در عین سادگی از بازی “Flappy Bird” بسیار جذاب‌تر بود!

اما ایلان در مدرسه اوقات خوشی را نمی‌گذراند؛ همانطور که در کتاب زندگی‌نامه «ایلان ماسک: تسلا، اسپیس ایکس و تلاش برای رسیدن به آینده‌ای فوق‌العاده» به آن اشاره شده است، بعد از اینکه چند نفر از هم مدرسه‌ای‌های ماسک او را از پله‌ها به پایین پرت کرده و به شدت کتک زدند، ایلان نوجوان چند روزی را در بیمارستان بستری شد.

پس از گذراندن دوران دبیرستان، ایلان ماسک به همراه خواهرش توسکا (Tosca) و برادر و مادرش به کانادا نقل‌مکان کرد و به مدت دو سال در دانشگاه کویینز (Queen’s University) شهر کینگستونِ استان انتاریو مشغول به تحصیل شد.

با این حال، ماسک تحصیلاتش را در دانشگاه پنسیلوانیا به اتمام رساند و دو مدرک در رشته‌های فیزیک و اقتصاد گرفت.

او در دوران تحصیل در دانشگاه پنسیلوانیا خانه‌ای ده اتاق خوابه را به همراه یکی از همکلاسیانش به نام اَدیو رِسی (Adeo Ressi) که اکنون از کارآفرینان معروف آمریکایی است، اجاره کرد و آنجا را به یک کلوپ شبانه غیررسمی تبدیل کرد. این اقدام ماسک جزو اولین تلاش‌های او برای ورود به عرصه کارآفرینی بود.

پس از فارغ‌التحصیلی ماسک برای گرفتن مدرک دکترا به دانشگاه استنفورد کالیفرنیا رفت، اما فقط دو روز طول کشید تا او نظرش را در مورد ادامه تحصیل تغییر دهد و تصمیم بگیرد که شانس خود را در حباب دات-کام (Dot-com Bubble) که در آن زمان بازارهای اقتصادی را دگرگون کرده بود، امتحان کند. ماسک هرگز به دانشگاه استنفورد بازنگشت.

پس از این، ماسک به همراه برادرش با 28 هزار دلار از سرمایه پدرشان استارتاپی با نام “Zip2” را راه‌اندازی کردند. این کمپانی تحت وب اطلاعات مربوط به راهنماهای سفرهای گردشگری شهری را برای روزنامه‌هایی مانند نیویورک تایمز و شیکاگو تریبیون (Chicago Tribune) فراهم می‌کرد.

ایلان ماسک در مورد خاطرات دوران شکوفایی Zip2 می‌گوید که فشار کار او را مجبور می‌کرد تا در دفتر کارش بخوابد و در مکان‌های عمومی مانند انجمن مسیحی مردان جوان (YMCA) حمام کند. تمام این سختی‌ها با خرید شرکت توسط کمپانی کامپک (Compaq) به قیمت 341 میلیون دلار پول نقد و سهام، به نتیجه‌ی مطلوب رسید. سهم ماسک از این قرارداد 22 میلیون شد.

ایلان ماسک با 10 میلیون دلار از سرمایه‌اش شرکت بانکی آنلاین “X.com” را در سال 1378 راه‌اندازی کرد. یک سال بعد، این شرکت با “Confinity”، استارتاپی که به کمک بیزنس‌من معروف پیتر تیل (Peter Thiel) شکل گرفته بود، ادغام شد و کمپانی ترکیبی جدیدی با نام پی‌پل (PayPal) شروع به کار کرد.

ایلان ماسک به عنوان مدیرعامل پی‌پل انتخاب شد، اما اوضاع به این خوبی پیش نرفت؛ پس از مدتی ماسک به بنیان‌گذاران شرکت فشار آورد که سرورها را از سیستم‌عامل مجانی یونیکس (Unix) به ویندوز مایکروسافت منتقل کنند. مکس لوچین (Max Levchin) یکی از اعضای هیات مدیره و مدیر ارشد فناوری آن زمانِ کمپانی با او مخالفت کرد و به همین ترتیب اختلاف میان موسسان بالا گرفت.

در سال 1379 ایلان ماسک که برای اولین بار در مدت‌ها به مسافرت رفته بود، در داخل هواپیمایی که به سمت استرالیا پرواز می‌کرد قرار داشت که هیئت‌مدیره او را از سمت مدیرعاملی برکنار کردند و لوچین مدیرعامل جدید شرکت شد. ماسک سال‌ها بعد در مصاحبه‌ای با مجله فورچون (Fortune) گفت که «رفتن به تعطیلات همین مشکلات را هم ایجاد می‌کند!»

با این وجود ایلان ماسک همچنان بزرگ‌ترین سهامدار شرکت باقی ماند و پس از خریده شدن پی‌پل توسط کمپانی “eBay” در سال 1381 به مبلغ 1.5 میلیارد دلار، 165 میلیون به این کارآفرین خلاق رسید.

ایلان ماسک که مدت‌ها قبل از کسب درآمد از فروش پی‌پل طرفدار ایده‌های علمی تخیلی بود، فکر فرستادن موش و نمونه‌های گیاهی را به مریخ در سر می‌پروراند. او در تلاش بود که چند موشک از رده خارج شده شوروی را بخرد، اما به این دلیل که فروشنده‌ها مبلغ 8 میلیون دلار را برای هر موشک درخواست کردند، ماسک تصمیم گرفت تا خودش موشک‌های ارزان‌تری بسازد.

به همین ترتیب ایلان ماسک در سال 1381 شرکت فناوری‌های اکتشاف فضایی یا همان اسپیس ‌ایکس را تاسیس کرد. هدف اصلی ماسک از اینکار توسعه روش‌هایی برای کاهش هزینه سفرهای فضایی به میزان 10 برابر هزینه‌های فعلی بود.

اولین موشک‌های اسپیس ایکس به افتخار فضاپیمای میلینیوم فالکون (Millennium Falcon) از سری فیلم‌های جنگ ستارگان، فالکون 1 و فالکون 9 نام‌گذاری شدند.

یکی دیگر از فضاپیماهای این شرکت هم به ‌افتخار آهنگ معروف “Puff, the Magic Dragon”، دراگون نام‌گذاری شد. ایلان ماسک این اسم را به عنوان یک دهن‌کجی به تمام کسانی که به توانایی‌های اسپیس ایکس برای ارسال فضاپیما به خارج از جو زمین باور نداشتند، انتخاب کرده بود.

یکی از اهداف بلندمدت اسپیس ایکس استعمار مریخ است! ایلان ماسک اظهار کرده که تا عادی شدن شرایط پرواز سامانه‌ی حمل‌ و نقل میان‌ سیاره‌ای (ITS)، که برای انتقال انسان به مریخ طراحی شده، سهام این شرکت به صورت عمومی عرضه نخواهند شد.

هم‌زمان با این اتفاقات، نقشه‌های دیگر ماسک بر روی زمین در جریان بودند؛ در سال 1383 این نابغه تکنولوژی اولین سرمایه‌گذاری خود را که تاکنون جمعا به مبلغ 70 میلیون دلار رسیده، در شرکت تسلا موتورز انجام داد. یکی از موسسان این شرکت، مارتین اِبرهارد (Martin Eberhard)، از مدیران باسابقه‌ی حوزه استارتاپی است.

ایلان ماسک به عنوانی یکی از اعضای هیئت‌مدیره تسلا، نقش مهمی در تصمیمات گرفته‌شده آن زمان داشت. او در ساخته اولین ماشین تمام الکتریکی کمپانی با نام تسلا رودستر (Tesla Roadster) که در سال 1385 عرضه شد، کمک بسیاری کرد.

با وجود تمام این‌ها، ایلان ماسک در سال 1385 ایده تاسیس سولارسیتی، شرکتی برای فعالیت در زمینه‌ی استفاده از انرژی خورشیدی و مقابله با گرمایش جهانی را عملی کرد و سرمایه اولیه راه‌اندازی شرکت را در اختیار دو نفر از اقوامش، پیتر و لیندن رایو، قرار داد. در سال 1395 سولارسیتی در قراردادی 2.6 میلیارد دلاری به کمپانی تسلا واگذار شد.

اما اوضاع تسلا در زمان مدیریت اِبرهارد خوب پیش نمی‌رفت و کمپانی بیش از حد انتظار ضرر می‌داد. در سال 1386 ماسک با راه‌اندازی یک کودتا در هیئت‌مدیره، ابرهارد را برکنار کرد.

در سال 1387 بحران اقتصادی مشکلات زیادی را برای تسلا ایجاد کرده بود؛ ماسک در این سال مبلغ 40 میلیون دلار را در شرکت سرمایه‌گذاری کرد و 40 میلیون دلار دیگر را هم به عنوان وام در اختیار هیئت‌مدیره قرار داد تا از ورشکستگی تسلا جلوگیری کند. در همین سال او به عنوان مدیرعامل شرکت انتخاب شد.

اما فعالیت در اسپیس ایکس، تسلا و سولارسیتی باعث شده بود که هیچ پولی برای ایلان ماسک باقی نماند. در سال 1387 هزینه‌های تسلا رو به افزایش بود و اسپیس ایکس هم در پرتاب موشک فالکون 1 به مشکل برخورده بود. ماسک که از این سال به عنوان بدترین دوران عمرش یاد می‌کند، تا یک سال بعد برای گذراندن زندگی از دوستانش پول قرض می‌گرفت!

در همان دوران ماسک درگیر طلاق از همسرش جاستین ماسک (Justine Musk)، نویسنده‌ای کانادایی که از او 6 پسر داشت، بود.

اما کمی بعد اسپیس ایکس موفق شد قراردادی 1.5 میلیارد دلاری را با ناسا (NASA)، برای ارسال محموله به فضا، ببندند و همچنین، سرمایه‌گذاران دیگری به شرکت تسلا علاقه‌مند شدند.

در سال 1389 اوضاع به کلی تغییر کرد؛ در اوایل تابستان، تسلا رویداد 226 میلیون دلاری عرضه عمومی سهام خود را برگزار کرد و به اولین کمپانی اتومبیل‌سازی تبدیل شد که بعد از شرکت فورد (Ford) در سال 1335، به یک کمپانی عمومی تبدیل می‌شود. با این اتفاق ایلان ماسک در حدود 15 میلیون دلار از سهام خود را فروخت توانست سروسامانی به شرایط اقتصادی‌اش بدهد.

موفقیت‌های چشمگیر ماسک به غیر از علاقه‌مندان دنیای فناوری، در میان سایر بخش‌های جامعه هم خبرساز شده بود؛ شخصیت اصلی فیلم‌های مرد آهنی (Iron Man) که رابرت داونی جونیور نقش او را ایفا می‌کند تا حدودی بر اساس زندگی ماسک نوشته ‌شده است و شاید به همین خاطر باشد که در فیلم مرد آهنی 2، این کارآفرین برجسته برای چند لحظه در یکی از سکانس‌ها حضور دارد.

با این تفاسیر زندگی شخصی ماسک پر از فراز و نشیب بوده است؛ او در سال 1387 با بازیگری به نام تلولاه ریلی (Talulah Riley) آشنا شد و در سال 1389 این دو با هم ازدواج کردند، اما پس از گذشت دو سال از هم طلاق گرفتند. در تابستان 1392 ریلی و ماسک مجددا با هم ازدواج کردند، در پاییز 1393 ایلان درخواست طلاق داد، اما درخواستش را پس گرفت و در اواخر سال 1394 هم تلولاه برای طلاق اقدام کرد.

اما زندگی حرفه‌ای ایلان ماسک بسیار موفق بود؛ تا پاییز سال 1394 اسپیس ایکس 24 پرتاب را برای ماموریت‌هایی چون رساندن ملزومات به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) انجام داد و در این میان رکوردهای زیادی را شکست. در سال 1395 هم موشک فالکن 9 با فرود بر روی یک پلتفرم دریایی، تبدیل به اولین موشک مداری با قابلیت استفاده مجدد شد.

به نظر می‌رسد که خلاقیت ایلان ماسک حد و مرز نمی‌شناسد! با وجود فعالیت در حوزه انرژی‌های پاک، ساخت خودروهای الکتریکی و تلاش برای ایجاد تمدن بر روی مریخ، ماسک یک سیستم حمل و نقل فوق پیشرفته که قابلیت طی کردن فاصله بین شهرهای لس آنجلس و سان فرانسیسکو را در مدت زمان 30 دقیقه دارد و هایپرلوپ (Hyperloop) نام گرفته را طراحی کرده است. در حالی که سایر شرکت‌ها هم به این حوزه وارد شده‌اند، این نابغه کارآفرین اعلام کرده است که قرار است ورژن مخصوص به خود را از این سیستم حمل و نقل بسازد.

در پاییز سال 1394 هم ایلان ماسک سازمان غیرانتفاعی “OpenAI” را با هدف تحقیق در مورد کسب اطمینان از اینکه هوش مصنوعی بشریت را نابود نمی‌کند، تاسیس کرد. او اظهار کرده است که پژوهش در این زمینه در میان نگرانی‌های اصلی‌اش قرار دارد.

فعالیت‌های ماسک در OpenAI در حالی است که توسعه قابلیت رانندگی اتوماتیک خودروهای تسلا با کمک هوش مصنوعی به یکی از مهم‌ترین نقاط تمرکز این شرکت تبدیل شده است.

در پاییز سال 1395 ایلان ماسک توییتی در مورد تاسیس یک شرکت با نام کمپانی بورینگ (The Boring Company) که برای حرکت راحت‌تر ماشین‌ها در محل‌های پرترافیک، مسیرهای تونل مانندی را در زیر خیابان‌ها احداث می‌کند، منتشر کرد، اما فالوورهای او خیال کردند که این توییت فقط یک شوخی بوده است؛ کمپانی بورینگ حفاری اولین تونل‌های خود را در زیر خیابان‌های لس آنجلس آغاز کرده است!

شاید فکر کنید که با همه ایده‌های خلاقانه ایلان ماسک آشنا شده‌اید، اما به علاوه تمام این‌ها، ماسک شرکتی به نام نئورالینک (Neuralink) را با هدف متصل کردن مغز افراد به کامپیوتر، به راه انداخته است؛ او اعتقاد دارد که با پیشرفت‌های غیرقابل توقف فناوری هوش مصنوعی، انسان‌ها هم باید برای مقابله با خطرات احتمالی به گونه‌ای خود را تجهیز کنند.

در این اواخر تصمیمات ماسک حاشیه‌ساز شده بودند؛ انتقادهای زیادی پس از پیوستن ایلان ماسک به کمیته مشاوران فناوری دونالد ترامپ، متوجه وی شد، اما در نهایت با اتخاذ تصمیم کناره‌گیری آمریکا از پیمان اقلیمی پاریس توسط ترامپ، او خود را از این کمیته کنار کشید.

در انتها هم می‌توان به اوضاع امیدوارکننده و سرشار از موفقیت ایلان ماسک در سال 1396 اشاره کرد؛ شرکت تسلا به تازگی خودرو «مدل 3» که 35 هزار دلار قیمت دارد و به نسبت سایر مدل‌ها مقرون به صرفه‌تر است را روانه بازار کرده است. طبق صحبت‌های ماسک، تاکنون 450 هزار درخواست پیش‌خرید این مدل جدید اتوموبیل‌های برقی تسلا به ثبت رسیده است. در زمینه‌های دیگر هم موفقیت‌های روزافزون این کارآفرین نابغه تیتر اخبار شده‌اند.