۹ مورد از جسورانه‌ترین سقوط آزادها و پرش از ارتفاع‌های انجام‌شده در طول تاریخ

ترکیب چتر بازی، سقوط آزاد و پرش از ارتفاع (Skydiving) ورزشی مخاطره‌آمیز است که طرفداران خاص خود را دارد و رکوردهای گوناگونی در آن به ثبت رسیده است؛ در ادامه 9 مورد از خطرناک‌ترین و گاه مرگبارترین پرش‌های انجام‌شده در تاریخ را بررسی می‌کنیم.

در روز چهاردهم اکتبر 2012، چتر بازی اتریشی با نام فلیکس باومگارتنر (Felix Baumgartner) موفق شد تا جسورانه‌ترین بدلکاری عمرش را انجام دهد؛ او اولین انسان است که دیوار صوتی را در سقوط آزاد از ارتفاع 37 کیلومتری شکست و رکورد مرتفع‌ ترین پرش از ارتفاع تاریخ را به نام خود ثبت کرد. پرشی که باومگارتنر انجام داد، رکورد پیشین را که در سال 1960 ثبت شده بود، شکست و از پرش‌های انجام‌شده از ارتفاع‌های 21 و 29 کیلومتری هم پا را فراتر گذاشت؛ اما باومگارتنر اولین کسی نیست که در تلاش برای برتری از سایر علاقه‌مندان به سقوط آزاد ، دست به اقدامی خطرناک و مرگ‌آفرین بزند. افرادی در این راه جان خود را از دست داده‌ و اقدامات جسورانه‌ای را انجام داده‌اند که برجسته‌ترینِ این اقدام‌ها، در لیست زیر مورد بررسی قرار گرفته‌ است.

9. بدلکاری با لباس بالدار

فریزر کُرسن (Fraser Corsan) از متخصصان پرواز با لباس‌های باردار یا همان لباس‌های خفاشی (Wingsuit)، در تلاش برای شکستن چهار رکوردِ بیشترین ارتفاع، بیش‌ترین سرعت، بلندترین مسافت و طولانی‌ترین زمان پرواز با یک لباس بالدار، در روزهای 22 و 29 ماه مه اقدام به پرش از ارتفاع تقریبی 12 هزار متری کرد.

کرسن موفق به شکستن رکورد بیشترین سرعت ثبت‌شده در لباس بالدار شد، اما به دلیل نامساعد بودن شرایط آب و هوا، شکستن 3 رکورد دیگر برای او امکان‌پذیر نبود؛ با این حال، این اقدام کورسن تعدادی از رکوردهای اروپایی در زمینه پرش با لباس‌های خفاشی را جابه‌جا کرد.

8. اولین چتر باز تاریخ

از طرح‌هایی که در نوشته‌های لئوناردو داوینچی، در مورد یک چتر هرمی شکل یافت شد می‌توان فهمید که ایده‌ی چتر بازی قدمت زیادی دارد؛ اما اولین فردی که ایده سقوط آزاد و فرود با چتر نجات را عملی کرد، آندره ژاک گارنِرین (Andre-Jacques Garnerin) نام داشت که در سال 1797، بالون خود را به بالای پارک مانسو (Parc Monceau) در پاریس برد و در ارتفاع 610 متری، با جدا کردن سبد بالون از بخش بالایی، به کمک یک چتر نجات ابریشمی به زمین فرود آمد.

بر طبق اطلاعات موجود در موزه بین‌المللی هوافضای اسمیتسونیان (NASM)، سواری که اولین چتر باز تاریخ تجربه کرد، تا اندازه‌ای ناخوشایند و پردردسر بود؛ سواریِ راحت در چتر نجات‌های اولیه که در هنگام فرود به شدت نوسان می‌کردند، جزو اولیت‌ها نبود.

7. اولین قربانی چتر بازی

متاسفانه در راه بهبودیِ تکنولوژی چترهای نجات، افرادی جان خود را از دست دادند. در سال 1837، هنرمندی انگلیسی با نام رابرت کاکینگ (Robert Cocking) چتر نجات مخروطی شکلی را که خودش طراحی کرده بود، امتحان کرد؛ کاکینگ بر این باور بود که طرح مخروطی از طرح چتریِ مرسوم، پایدارتر است، اما اشتباه او به قیمت جانش تمام شد.

کاکینگ در ارتفاع 1500 متریِ گرینویچ (Greenwich) در انگلستان به همراه چتر نجاتش از یک بالون به پایین پرید، اما از آنجایی که وزن چتر به درستی محاسبه نشده بود، کل سیستم از داخل شکست و با سرعت زیادی به زمین سقوط کرد. جسد کاکینگ در نزدیکی محل پرش پیدا شد.

6. پرش از هواپیما

در اوایل قرن بیستم، بالون‌ها کم‌کم جای خود را به هواپیماها دادند و علاقه‌مندان به سقوط آزاد هم دیگر از این وسایل برای پرش استفاده می‌کردند. هنوز اختلاف‌هایی در مورد اولین فردی که با چتر نجات از هواپیما به پایین پرید، وجود دارد؛ عده‌ای معتقدند که چتر بازی حرفه‌ای با نام گرنت مورتون (Grant Morton) در سال 1911 با پرش از یک هواپیما رایت مدل بی (Wright Model B)، در کالیفرنیا، برای اولین بار نقش بالون‌ها در چتر بازی را کمرنگ کرد. بر اساس منابع موزه NASM هم کاپیتان ارتش آمریکا، آلبرت بِری (Albert Berry) کسی بود که در سال 1912، با پرش از یک هواپیمای بِنوییست (Benoist) بر فراز شهر سنت لوئیس، اولین چتر بازی از هواپیما را انجام داد.

هنگامی که بِری و خلبانش، تونی جانِس، این هواپیمای مستطیلی شکلِ قدیم را به ارتفاع 457 متری زمین بردند، بری خود را از میله‌ای که به دماغه‌ی هواپیما متصل بود رها کرد. او پس از 152 متر سقوط آزاد و پنج بار وارونه شدند در آسمان، چتر نجاتش را باز کرد و به سلامت به زمین فرود آمد.

5. اولین زنی که سقوط آزاد کرد

جورجیا برادویک (Georgia Broadwick) زنی کوچک اندام بود که در زمینه‌ی چتر بازی و سقوط آزاد ، افتخارات زیادی را کسب کرد. برادویک اولین بار در سال 1907 با دیدن بالون یک کارناوال در آسمان، به پرواز علاقه‌مند شد؛ او صاحب کارناوال را متقاعد کرد تا اصول چتر بازی را به او آموزش دهد، اما طولی نکشید که برادویک در سراسر جهان مردم را با استعدادهایش شگفت‌زده کرد.

پس از کسب افتخار به عنوان اولین زنی که با هواپیما چتر بازی کرد، ارتش آمریکا از برادویک خواست تا برای نمایش نقش کلیدی چتر نجات در حفظ جان خلبانان، در سوانح هوایی، پرش‌هایی را انجام دهد. در جریان یکی از این پرش‌ها، بندی ایستایی چتر برادویک به دم هواپیما گیر کرد و به صورت تصادفی، این زنِ شجاع تبدیل به اولین فردی شد که در طول تاریخ، سقوط آزاد انجام داد. بند ایستایی در گذشته نوعی طناب بود که چتر نجاتِ چتر باز را به هواپیما متصل می‌کرد؛ پس از پرش، این بند چتر را در فاصله‌ی مشخصی از هواپیما فعال کرده و کنترل لحظه‌ی باز شدن چتر را از دست فرد خارج می‌کرد.

اما با وجود مشکل بند ایستایی چتر، برادویک کارش را متوقف نکرد و پس از پرش، چتر را به صورت دستی فعال کرد. تا قبل از این اتفاق بند ایستایی جز اصلی چتر بازی به حساب می‌آمد، اما برادویک با این اقدام جسورانه و خطرناکش مفهوم جدید سقوط آزاد را به ورزش پرش از ارتفاع معرفی کرد.

جورجیا برادویک در سال 1922 پرش از ارتفاع را کنار گذاشت و برای گذران زندگی، در یک کارخانه‌ی لاستیک‌سازی مشغول به کار شد.

4. چتر بازان آتش‌نشان

برای چتر بازان تفریحی و افرادی که برای کارناوال‌ها سقوط آزاد انجام می‌دهند، پریدن مهم‌ترین بخش ماجراست، اما برای چتر بازان آتش‌نشان (Smokejumpers) فرود آمدن تنها شروع ماموریت است. این مردان و زنان شجاع وقتی که به زمین می‌رسند باید با آتش‌هایی که در مناطق دوردست شعله‌ور شده، مبارزه کنند. در حال حاضر بیش از 270 آتش‌نشان چتر باز در آمریکا مشغول به کار هستند و کشورهای دیگری مانند روسیه هم چنین نیروهایی را آموزش می‌دهند.

این شغل که تا اواخر دهه‌ 30 میلادی ناشناخته بود، توسط خدمات جنگل‌داری آمریکا (USFS) و با آموزشِ مردان جوان برای سقوط آزاد در آتش سوزی‌هایی که دسترسی به آن‌ها مشکل است، به لیست پرخطرترین شغل‌های دنیا افزوده شد.

در روز 12 جولای سال 1940، دو مرد از این افراد آموزش‌دیده با نام‌های روفوس رابینسون (Rufus Robinson) و اِرل کولی (Earl Cooley)، به عنوان اولین چتربازان آتش‌نشان دنیا به داخل حریقی در جنگل ملی نِز پِرس (Nez Perce) ایالت آیداهوی آمریکا پریدند.

در آگهی فوت ارل کولی که در سال 2009 در واشینگتون پست به چاپ رسید، اولین تجربه پرش او در آتش، جسورانه توصیف شد؛ با وجود اینکه کولی در هنگام فرود با یک درخت صنوبر برخورد کرد، او و رابینسون تا صبح روز بعد موفق به مهار آتش شدند.

3. دومین سقوط آزاد مرتفع دنیا

با پیشرفت هواپیماها و افزایش سرعت و ارتفاع پرواز، در ارتش آمریکا نگرانی‌هایی در خصوص سلامت خلبانان و خطرات مربوط به سوانح هوایی در ارتفاع بالا به وجود آمد. در همین رابطه، کاپیتان جوزف کیتینگر (Joseph Kittinger) در تلاش برای روشن‌تر کردن توانایی‌های بدن انسان، در سه پرش رکوردهای شگفت‌انگیزی از خود به جا گذاشت؛ یکی از این سقوط آزادها از ارتفاع 23 هزار متری، دیگری از 22 هزار متری و پرش آخر هم در 16 آگوست 1960 از ارتفاع 31 هزار متری انجام شد.

پرش سوم کیتینگر هنوز یکی از رکوردهای سرعت و ارتفاع سقوط آزاد است؛ کیتینگر در این اقدام پس از 25 هزار متر سقوط و رسیدن به سرعت 988 کیلومتر بر ساعت، از چتر نجاتش استفاده کرد. جمعا 13 دقیقه و 45 ثانیه طول کشید تا این کاپیتان شجاع پس از پرش به سلامت در نیومکزیکو (New Mexico) فرود آید.

کیتینگر در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز در سال 2008، تجربه‌ی سقوط آزاد سومش را زیبا و در عین حال سخت و دشوار توصیف کرد و خاطره‌ای در مورد مشکل دستکش تحت‌فشارش که باعث شد دست راستش دو برابر اندازه‌ی واقعی باد کند، تعریف کرد.

2. تلفات در ارتفاع بالا

شاید موفقیت سقوط آزاد کیتینگر خطرات چنین پرش‌هایی را کمرنگ کرده بود؛ در سال 1962 پیوتر ایوانویچ دُلگاو (Pyotr Ivanovich Dolgov)، سرهنگ نیروی هوایی شوروی، در جریان بخشی از یک پروژه‌ی آزمایشی و برای تست طرحی از یک لباس تحت‌فشار جدید، اقدام به پرش از ارتفاع 28 هزار متری کرد.

قسمتی از لباس دلگاو در هنگام پرش با بخشی از وسیله‌ای که او را به ارتفاع 28 هزار متری برده بود، برخورد کرد و باعث کاهش فشار لباس مخصوص و جان سپردن این سرهنگ روسی قبل از رسیدن به زمین شد.

1. پرش مافوق صوت

همانطور که انتظار می‌رفت، مورد اول لیست خطرناک‌ترین سقوط آزاد ها و چتر بازی‌های انجام‌شده در طول تاریخ به پرش فلیکس باومگارتنر مربوط می‌شود. باومگارتنر که با یک بالون هلیوم به ارتفاع 37 هزار متری صحرایی در نیو مکزیکو رفته بود، قبل از استفاده از چتر نجاتش به سرعت باورنکردنی 1342.8 کیلومتر در ساعت رسید و نام خود را به عنوان اولین انسانی که دیوار صوتی را با بدنش شکست، ثبت کرد.

البته باومگارتنر قبل از این اقدام، دو سقوط آزاد آزمایشی از ارتفاع‌های 24 و 29 کیلومتری هم انجام داده بود؛ در تلاش برای شکستن رکورد کیتینگر، مشکلات احتمالیِ لباس سقوط آزاد یکی از خطراتی بود که جان باومگارتنر را تهدید می‌کرد. از خطرات دیگری که در این پرش‌ها وجود داشت می‌توان به اثر تقابل شوک-شوک؛ تقابلی انفجاری از برخورد امواج صوتی در هنگام حرکت با سرعت مافوق صوت، چرخش مسطح؛ شرایطی که با چرخیدن افقی، خون را در مغز و چشمان باومگارتنر جمع می‌کرد و رسیدن به سرعت بیش از حد و غیر قابل کنترل، اشاره کرد. هوای سرد و کم‌فشار در ارتفاع بالا هم مشکلات خاص خود را به وجود می‌آوردند.

البته خطرات مربوط به فرود را هم فراموش نکنید؛ اگر باومگارتنر در هنگام سقوط آزاد از هوش می‌رفت، چتر نجات اضطراری متصل به او به صورت اتوماتیک فعال می‌شد؛ اما در این شرایط همچنان هدایت چتر، کاهش سرعت و اجتناب از برخورد با موانع روی زمین غیرممکن بودند.

با وجود تمام این خطرات، باومگارتنر در سومین پرش خود به سلامت بر زمین فرود آمد و رکوردی شگفت‌انگیز را از خود به ‌جا گذاشت.