همانطور که می‌دانید پیش از استفاده از یک دیسک جدید باید آن را پارتیشن بندی کنید ، MBR و GPT هم دو روش متفاوت برای ذخیره سازی اطلاعات پارتیشن بندی روی یک درایو هستند. این اطلاعات شامل جایی است که یک پارتیشن شروع شده و تمام میشود، بنابراین سیستم عامل شما می‌داند که کدام بخش یا سکتور متعلق به کدام پارتیشن است و کدام پارتیشن قابل بوت کردن میباشد. به همین دلیل است که باید پیش از ایجاد پارتیشن روی درایو خود یکی از این دو روش را انتخاب نمایید.
MBR (Master Boot Record)
MBR برای اولین بار در سال ۱۹۸۳ با IBM PC DOS 2.0 معرفی شد. MBR مخفف کلمات Master Boot Record است. دلیل این نامگذاری وجود بخش مخصوص به بوت سیتم عامل است که در ابتدای هارد قرار دارد. این بخش حاوی یک بوت لودر برای سیستم عامل نصب شده و اطلاعات مربوط به پارتیشن های منطقی هارد است. بوت لودر یک کد کوچک یک بیتی است که عموما بوت لودر بزرگتر را از یک پارتیشن دیگر بر روی درایو بارگیری می کند. اگر روی هارد ویندوز نصب شده باشد بیت اولیه بوت لودر ویندوز در این قسمت قرار میگیرد. بنابراین چنانچه ایرادی برای این قسمت رخ دهد سیستم عامل راه اندازی نمیشود و با پیغام Missin Oprating System مواجه خواهید شد. البته این امکان وجود دارد که بدون نصب مجدد سیستم عامل بوت لودر ذخیره شده در MBR را تعمیر نمود و مجدد سیستم عامل را اجرا کرد.
محدودیت های MBR
MBR علاوه بر قدیمی شدن دارای یک سری محدودیت نیز هست. برای مثال MBR تنها دیسک های زیر ۳ ترابایت را پشتیبانی میکند. همچنین تنها چهار پارتیشن را بصورت Primary میتوان بر روی آن ساخت و در صورتیکه به پارتیشن های بیشتری نیاز دارید باید ابتدا یک فضای Extend بر روی هارد ایجاد نموده و پارتیشن های بعدی را روی این فضا بسازید که این کار به نظر کمی غیر منطقی می اید. در تصویر زیر فضای Extend volume به رنگ آبی نمایش داده شده است. عدم وجود یک بکاپ از MBR در جای دیگری از دیسک جهت بازیابی بوت لودر در صورت خراب شدن MBR یکی دیگر از نقاط ضعف این پارتیشن استایل محسوب میشود.
GPT (GUID Partition Table)
این عبارت از سرواژه‌های GUID Partition Table یا جدول پارتیشن GUID گرفته شده است و استاندارد جدیدی است که به تدریج جای MBR را میگیرد. این سیستم محدودیت‌های MBR را ندارد و درایوهای شما می‌توانند به مراتب بزرگتر باشند و محدودیت ظرفیت آنها نیز به سیستم عامل و سیستم پرونده یا فایل سیستم آنها بستگی دارد. با استفاده از استاندارد GPT میتوان تعداد نامحدودی پارتیشن را ایجاد نمود و محدودیتی که در اینجا با آن روبرو خواهید بود سیستم عامل شماست و دیگر نیازی به ایجاد پارتیشن از نوع Extended نخواهید داشت.
علت این نامگذاری هم آن است که هر یک از پارتیشن‌های روی درایو شما دارای نوعی سیستم تشخیص دهنده منحصربفرد در سطح جهانی (globally unique identifier) یا همان GUID است.
همه‌ی سیستم عامل‌های برپایه‌ی UNIX شامل نسخه‌های ۳۲ و ۶۴ بیتی مانند OS X شرکت اپل، به طور کامل از GPT پشتیبانی میکنند. اما فقط نسخه‌های ۶۴ بیتی سیستم عامل ویندوز و تعداد معدودی از نسخه‌های ۳۲ بیتی شامل ویندوز 8، 8.1 و 10، به شرط استفاده از UEFI تقریبا به طور کامل از GPT پشتیبانی میکنند.
در دیسک‌های MBR داده‌های مربوط به پارتیشن‌بندی و بوت در یک موقعیت ذخیره می‌شوند و چنانچه این داده‌ها اور رایت یا مخدوش شوند به دردسر بزرگی خواهید افتاد. در مقابل GPT نسخه‌های متعددی از این داده‌ها را روی دیسک ذخیره میکند و به همین دلیل اطمینان‌پذیری بالاتری داشته و در صورت وارد آمدن آسیب به دیسک میتوان آنها را بازیابی کرد. اما در سیستم MBR هیج راهی برای تشخیص اینکه به داده‌های سیستم آسیب رسیده است یا خیر وجود ندارد و تنها در زمان بوت شدن سیستم متوجه می‌شوید که سیستم با مشکل روبروست و پارتیشن‌های درایو شما ناپدید شده‌اند.
تفاوت های مهم MBR و GPT:
- MBR حداکثر 4 پارتیشن PRIMARY را ساپورت می کند اما GPT تا 128 پارتیشن PRIMARY را ساپورت می کند .
- MBR حداکثر 2 ترابایت فضا را ساپورت می کند اما GPT تا 19 میلیون ترابایت فضا را ساپورت می کند .
- MBR بحث REDUNDANCY ندارد اما GPT دارد .
با جمع بندی موارد فوق میتوان دریافت که GPT بسیار انعطاف پذیرتر از MBR بوده و همچنین از امنیت بالاتری نسبت به رقیب خود بهره مند است. البته باید بدانید که تمام کامپیوتر های جدید که میان افزار آنها توسط رابط کاربری UFEI اجرا میشود تنها از GPT پشتیبانی میکنند و در صورت بوت یک سیستم بوسیله ویندوز ، مک و لینوکس با حالت UFEI صرفا باید آن را بر روی یک درایو با پارتیشن استایل GPT نصب نمود.