نزدیکترین سیاره زمین مانند، پوشیده از یک اقیانوس پهناور آب است!
حدود یک ماه پیش بود که خبر هیجان‌انگیز کشف نزدیکترین سیاره زمین مانند منتشر شد. سیاره‌ای که به دور کوتوله سرخ پروکسیما قنطورس در حال چرخش است که در نزدیکترین سیستم ستاره‌ای یه منظومه خورشیدی قرار گرفته است: منظومه آلفا قنطورس
این ستاره که به نام proxima b شناخته میشود، تنها 4.25 سال نوری با ما فاصله دارد و نشانه‌هایی وجود داشت مبنی بر اینکه مانند زمین دارای سطحی صخره‌ای است و در فاصله مناسب از ستاره میزبانش قرار گرفته تا آب به صورت مایع بتواند روی سطح آن جریان یابد. (واقع‌شده در کمربند حیات) حال دانشمندان نشانه‌هایی یافته‌اند که این سیاره زمین مانند با اقیانوسی از آب پوشیده شده است.
کشف این سیاره بسیار جالب‌توجه است، چون اگر کمی به قبل برگردیم، نزدیکترین سیاره زمین مانند که می‌توانست پذیرای حیات باشد، سیاره wolf 1061c بود که 14 سال نوری با ما فاصله داشت. و این معادل فاصله 126 تریلیون کیلومتری از زمین است.
سیاره proxima b رکورد نزدیکترین سیاره زمین‌مانند را به 4.25 سال نوری کاهش داده است. هرچند که باز هم این مقدار برابر 40 تریلیون کیلومتر (یا معادل 271,000 برابر فاصله زمین تا خورشید) است، اما برنامه‌هایی وجود دارد که می‌تواند در بیست سال آینده، فضاپیماهایی را به این ستاره و سیاره آن بفرستد.
این ستاره (و در حقیقت این منظومه ستاره‌ای متشکل از سه ستاره) نزدیکترین ستاره کهکشان راه شیری به ما است، طوری که اگر به آن نگاه کنیم دو ستاره آن را به صورت مجزا خواهیم دید: ستاره آلفا قنطورس A و آلفا قنطورس B که آلفا قنطورس A چهارمین ستاره پرنور در آسمان شب است. کمی آن طرف‌تر ستاره کوچک پروکسیما قنطورس نیز به همراه این دو تشکیل منظومه‌ای سه کانه را می‌دهد.
مقایسه اندازه سه ستاره منظومه آلفا قنطورس با خورشید
هیجان‌انگیز است! اینطور نیست؟!
اما حالا تیمی از محققین در آزمایشگاه اخترفیزیک مارسلی در فرانسه با محاسبه دقیق‌تر برخی خواص مربوط به اندازه و سطح این سیاره، میزان احتمال زیست‌پذیربودن آن را افزایش داده‌اند و اینگونه سیاره proxima b بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
تصویری که مجموعه این خواص در اختیار ما قرار می‌دهد، سیاره‌ای پوشیده از اقیانوس‌های آب مایع است که می‌تواند زیست‌پذیر باشد.
توصیف این تیم از این سیاره به صورت یک “سیاره اقیانوسی” است. اقیانوسی که ممکن است تمامی سطح آن را فرا گرفته باشد با آبی مشابه با برخی از اقمار زحل یا مشتری.
اما در مورد زیست‌پذیری این سیاره زمین مانند هنوز شک بزرگی وجود دارد. آن هم مربوط به فاصله بسیار کم آن با ستاره میزبانش میشود. این سیاره هر 11.2 روز یک بار و در فاصله‌ای برابر 7.4 میلیون کیلومتر به گرد ستاره‌اش می‌چرخد. این فاصله بسیار کمتر از فاصله نزدیکترین سیاره منظومه خورشیدی به خورشید ماست، یعنی عطارد. عطارد که بیشینه و کمینه دمای آن به 427 و 173- درجه سانتی‌گراد می‌رسد مسلما مکان خوبی برای جستجوی حیات و آب مایع نیست. پس آیا به یافته‌های جدید در مورد سیاره proxima b می‌توان مطمئن بود؟
خبر خوب این است که ستاره میزبان این سیاره بسیار متفاوت از خورشید ماست و شرایط سطحی آن به سختی شرایط عطارد نیست. چرا که روشنایی این ستاره تنها 0.1 روشنایی خورشید و جرمش 12% جرم آن است. با توجه به این موارد کمربند حیات آن نیز 25 برابر نزدیکتر به ستاره میشود، اگر که با فاصله کمربند حیات خورشید مقایسه‌اش کنیم.
شبیه‌سازی‌های این تیم فرانسوی نشان داده است که شعاع این سیاره بین 0.94 تا 1.4 برابر شعاع زمین است. اگر که حد پایین شعاع در نظر گرفته شود، این سیاره بسیار چگال خواهد بود، با هسته‌ای فلزی که دو سوم جرمش را تشکیل می‌دهد که با گوشته‌ای سنگی احاطه شده است.
اگر که سطح آن با آب پوشیده شده باشد تنها 0.05 جرم آن را شامل خواهد شد که بسیار مشابه با زمین است که اقیانوس‌ها 0.02 درصد از جرم زمین را شامل می‌شوند.
اما اگر حد بالای شعاع را در نظر بگیریم جرم این سیاره به طور مساوی بین هسته‌ای سنگی و اقیانوسی از آب در سطح آن تقسیم خواهد شد. اقیانوسی پهناور که عمقی برابر 200 کیلومتر خواهد داشت.
سطح این سیاره ممکن است به این شکل باشد که در آسمانش ستاره پروکسیما قنطورس می‌درخشد و دو ستاره آلفا قنطورس A و B مشخص هستند.
در هردوی این شبیه‌سازی‌ها، این سیاره زمین مانند دارای جوی نازک خواهد بود که برای وجود حیات الزامی است و اجازه نخواهد داد تا دما بیش از حدی شود که برای وجود آب مایع بر سطح آن الزامی است.
با این وجود این یافته‌ها نتیجه شبیه‌سازی‌هایی است که البته از داده‌های موجود حاصل شده است، اما ترکیب دقیق و نوع سیاره را تنها زمانی می‌توان با قطعیت اعلام کرد که ابزارهایی در نزدیکی آن داشته باشیم.
خوشبختانه ماموریتی برای همین منظور توسط میلیاردر روسی Yuri Milner پیش‌بینی شده است که امیدوار است طی بیست سال آینده فضاپیمایی را به سوی این دنیای جدید روانه کند.
همچنین تلسکوپ جیمزوب ناسا که در سال 2018 پرتاب خواهد شد می‌تواند با نمونه‌برداری از نور ستاره، اطلاعات دقیق‌تری از جو این سیاره در اختیار ما قرار دهد.
شاید در آینده مشخص شود که این سیاره نه تنها میزبان آب نبوده که بسیار خشک و با محیطی خشن باشد، اما در حال حاضر شواهد نشان می‌دهند که ممکن است خانه دوم انسان در همین نزدیکی ما منتظر ملاقات با ما باشد.
