گیمشات: نقد فیلم Now you see me 2
فیلم سینماییِ «اکنون مرا میبینی» را احتمالا اکثر کسانی به زیر ژانرِ مرکب از شعبدهبازی و جنایی علاقه دارند، دیدهاند. با موفقیتِ نسبیِ این فیلم، آن هم در خلا و نبود فیلمهای این سبک، هواداران انتظار زیادی را برای تماشایِ شماره دوم آن را در خود داشتند. با نقد و بررسیِ فیلم Now you see me 2 با گیمشات همراه باشید.
اگر به خاطر داشته باشید، شماره اول فیلم درست زمانی تمام شد «دیلین رودز» (Mark Ruffalo) با رونمایی از هویت واقعی و انتقامِ شخصیِ خود، یک نمونه از آن غافلگیریهایِ همیشگی و بامزه را در پایانِ فیلم رقم زد. با این پایانبندی، شاید کمتر کسی فکر میکرد که شماره دومی از این فیلم در کار باشد. اما از آنجایی که فیلم پایانبندیِ خودش را کاملا بسته نگذاشته بود، بهانهای شد برای ساخت نسخه دوم، با همان جنس کارها و اتفاقای عجیب و غریب، همان شعبده بازیِ توام با ذرهای از سبکِ جنایی، معمایی و از همه مهمتر، غافلگیریهایِ جذاب و بامزهای که قرار است یک «اینجا چی شد و چطوری شد»هایِ مداوم را در ذهن مخاطبش بپروراند. برای بررسی این موضوع، ترجیح میدهم تا از بازتوضیحِ قصه فیلم پرهیز کرده و فرض را بر این بگذارم که هم این شماره و هم نسخه قبلی آن را تماشا کردهاید و بدونِ مقدمهچینیِ بیهوده وارد بررسی خودِ فیلم شوم چرا که در این نسخه، نه تنها تجربه سریِ قبل تکرار نمیشود و اساسا «اینجا چی شد و چطوری شد»ی شکل نمیگیرد، بلکه فیلم اصلا مخاطب را از پرسشِ این سوال باز میدارد و بیشتر «مهم نیست چی شد و چطور شد» رویِ کار میآید.
در فیلم Now you see me 2 حفرههای فیلمنامه و «چرا»ها اصلا نباید برای شما محلی از اعراب باشد چرا که هرچه بیشتر تلاش کنید «علت»ها را دریابید، فیلم همچنان با ریتمی تند و بیمنطق جلو میرود. از چراییِ همکاری و معامله «رودز» با «تادیوس» (با بازیِ کلیشهایِ Morgan Freeman) که یکباره کینهشان تبدیل به دوستی و «بیخیالِ همه چی» میشود گرفته تا «والتر» (Daniel Radcliffe) که معلوم نیست چرا با وجودِ توانایی و قابلیتِ گیر انداختنِ این چهار سوارکارِ همه فن حریف، باید به آنها اعتماد کنند تا یک تکه آهن پاره را برایِ او بدزند. پس بهتر است اصلا درگیرِ علتها در فیلمنامه نباشیم چرا که چاله و چولههایش حسابی تویِ ذوق میزنند.
خود را آماده کرده بودم تا شخصیتهایی که در شماره اول فیلم، ناقص معرفی شده بودند، این بار حداقل با نشان دادنِ جنبههای جدیدِ شخصیتیشان، این نقصیه را کامل یا حداقل کمی پوشش دهند. فیلم اما، همچنان بر همان نوعِ معرفیِ احمقانهاش تاکید داشته و در اینجا، بیشتر بر جنبههایِ کمیک و تیکههایِ آب نکشیده آدمهایش کار میکند. فیلم Now you see me 2 تمامِ تلاشش را میکند تا شخصیتهایش را بامزه و باحال نشان دهد. مثلا برادرِ دوقلویِ بیمزه و بیمصرفِ «مریت» (با بازی Woody Harrelson در دو نقش) دقیقا در راستایِ همین کار است. فیلم وقتی نمیتواند رویِ آدمهایش کار کند و وجهی جدید و پختهتر از آنها به مخاطب ارائه دهد، مجبور است با استفاده از همان بازیگر تکراریاش، این بار اما در نقشی ابلهانه و مثلا جدید این نقیصه را پر کند. به راستی برادرِ دوقلویِ «مریت» جز موهایِ اغراق آمیز و حرکاتِ خنگولانهاش چه چیز جدیدی را در قبال تکمیلِ «مریت» دارد؟ راستی اسمش چه بود؟ مهم نیست! یا مثلا «لولا» (Lizzy Caplan) که بعد از تردستیهای جالبش در ابتدایِ فیلم، کمی امیدوار میشویم تا حضورِ جدیدش را اندکی هضم کنیم، در ادامه اما باید شاهد ادا و اطوارهای لوس و بیمزهاش باشیم. «اتلس» (Jesse Eisenberg) و « جک وایلدر» (Dave Franco) نیز چیزی بیشتر از قبل پیشرفت نمیکنند و شاید در بعضی مواقع حتی عقبتر و بدتر نیز به نظر برسند.
از همه این ایراداتِ ریز و درشت که بگذریم، فیلم Now you see me 2 تنها یک برگ برنده برای القای هیجان و کنجکاویاش به مخاطب دارد و آن هم چیزی نیست جز شعبدهها، تردستیها و کارهای خارقالعاده که مخاطب در هر لحظه از وقوعِ این اتفاقها، با خودش کلنجار رود که فلان اتفاقِ جالب در فلان جایِ فیلم چگونه رخ داد. اگر به خاطر داشته باشید در فیلمِ قبلی، اغلب با شعبدههایی طرف بودیم که بیشتر متکی بر فریبِ تماشاچی و انجام تردستیهایِ خلاقانه بودند و زمانی پرده از راز آنها برداشته میشد که مخاطب به اندازه کافی تشنه دانستنِ «چگونه»ها میشد. در فیلم Now you see me 2 اما، نه تنها این «چگونه»ها شکل نمیگیرد بلکه مخاطبِ فیلم حتی سوالِ اول راجع به «چه»ها را نیز نمیپرسد. علت چیست؟ چون اغلب، جوابِ آنها را به راحتی حدس میزند یا خودِ فیلم آنها را زودتر لو میدهد. میشود حدس زد وقتی این چهار نفر از یک سرِ لوله به سرِ دیگرش که به «ماکائو» ختم میشود میرسند، حتما در این میان خوابی مصنوعی را طی کردهاند. یا مثلا وقتی «رودز» در صندوقِ زیر آب گیر افتاده است، حتما در آخرین لحظات خیلی خیلی اتفاقی (شما بخوانید ضایع!) با یک تکه سوزن و سوارخی پیدا شده از ناکجا آباد، به بیرون فرار کرده و جانِ سالم به در میبرد. وقتی همه اینها قابلِ حدس باشد، بدیهی است زمانی که تیمِ «رودز» در سکانسهای پایانی، از هواپیما به بیرون پرتاب میشوند، همه ما میدانیم این شویِ بیمزه تنها یک بازی بیش نبوده و این چهار نفر حتما زندهاند. پس نه تنها نیمچه تعلیق و غافلگیریهایِ قبلی تکرار نمیشود بلکه همه چیز به مضحکانهترین شکلش قابلِ حدس و پیشبینی هستند، آن هم با درصدِ بالایی از اطمینان.
شعبدهها و تردستیها نیز به جایِ خلاقانه و هیجان انگیز بودن، بیشتر با لحنی کمیک و یا کاملا تخیلی پیش میروند، درست مانندِ اولین عملیاتِ چهار سوارکار که «مریت» با یک بشکن و چهار پنج جمله کارِ اصلیِ نقشه را جلو برده یا «اتلس» که در طیِ چند سکانسِ کمدی، چندین بار تغییر قیافه میدهد. شاید نوعِ تردستیها و نتیجه موفقیت آمیزشان مهم نباشد بلکه صرفا «چگونه» انجام دادنِ آنهاست که اهمیت دارد، تا کمی هیجان را به مخاطبی که پیشاپیش نتیجه را میداند، منتقل کند. اگر فیلم Now you see me 2، اینکار را به دفعات انجام داده بود، میتوانستیم حداقل آن را همانند سریِ قبلی راضیکننده و قابلِ قبول بدانیم. قسمتی که چهار تردست اصلی، چیپِ کامپیوتری را درونِ کارتی جاگذاری کرده و سعی در ربودنِ آن را دارند، تقریبا همه ما میدانیم که در نهایت موفق میشوند اما هیجانِ اصلی زمانی منتقل میشود که این چهار نفر، «چگونه» یک کارت را مدام بین یکدیگر پاسکاری و جابهجا میکنند. به لطفِ تدوینِ درست و چنیشِ منظم و بامزه اتفاقها و پلانها کنار هم، این تنها قسمتی از فیلم است که با وجودِ دانستنِ نتیجه آن، کمی هیجان زده میشویم. افسوس که فقط همین قسمت به اندازهای قابل قبول و جذاب است.
بعضا نمادها و نشانههای درون فیلم شاید برایِ عدهای که حسابی سرشان برایِ این جنس مضامین درد میکند، جالب توجه باشد ولی از آنجایی که همه چیزِ فیلم حتی به شوخی هم نمیرسد، شمایِ مخاطب نیز بهتر است اصلا نماهایی مانند زیر را جدی نگیرید چرا که تنها احمقتر از همیشه به نظر خواهی رسید.
فیلم Now you see me 2 تمامِ مشکلش بر سر «چگونه»هاست و وقتی تردستیها و شعبدهها بیشتر با جلوههای ویژه ترکیب شده و کمتر از ایدههایِ خلاق استفاده میکنند، به راحتی قابلِ حدس میشوند و به اندازه کافی، حتی در حد نسخه قبلی، جذاب و کنجکاو برانگیز نمیشوند. اگر از شماره اولِ این فیلم لذت بردهاید، باید هنگامِ تماشایِ فیلمِ Now you see me 2 کمی فیتیله انتظارتان را کم کنید چرا که در غیر این صورت ممکن است ناامید شوید. فیلم بیشتر از همیشه اصرار دارد که احمقانهتر از ادعایش به نظر برسد. پایانبندیِ این شماره از فیلم نیز، نویدِ احتمالیِ ساختِ سومین سری از آن را میدهد تا تهیهکنندگانِ عزیز، بهانهای برایِ ادامه آن داشته باشند.