چرا خاراندن محل خارش لذت بخش است؟
اگر احساس خارش می‌کنید، راهی برای نجات از این حس ندارید. تحقیقات جدید نشان‌می‌دهد هنگام خاراندن بخشی از بدن، لذتی که در آن لحظه برای ما می‌دهد، بخاطر این است که قسمتی از بخش مغز که کنترل جنبش و فرآیند پاداش را برعهده دارد، بیش از اندازه فعالیت می‌کند. با گجت نیوز همراه باشید.
موقع خاراندن بدن، بخش‌هایی از مغز که وظیفه کنترل حرکتی و پردازش احساس لذت در بیماران مبتلا به خارش مزمن را برعهده دارد، بسیار فعال است. این بیش‌فعالی می‌تواند تجربه اعتیادآور خارش در این بیماران را بهتر توضیح دهد. ریشه تعریفی که امروزه پزشکان و محققان مطرح می‌کنند، به 350 سال پیش بازمی‌گردد و ساموئل هافنرفر «Samuel Häfner»، پزشک آلمانی، آن را مطرح کرده بود. او نوشته بود که خارش، احساسی ناخوشایند است که فرد را به خاراندن محل خارش ترغیب می‌کند.
این تعریف تا حدودی درست است، اما کارآمد نیست. در نگاه اول، خارش و درد مرتبط به نظر می‌رسند. انتهای آزاد اعصاب در محیطی که گیرنده‌های درد (nociceptor) را فعال می‌کند، عصب‌هایی وجود دارند که کارشان انتقال اطلاعات حاوی وجود احتمالی یک تهدید به نخاع و مغز است. هر حمله کوچک به این عصب‌ها موجب تحریک حس خارش میشود، اما اگر این تهدید کمی جدی‌تر باشد، باید منتظر درد ماند. این «تئوری شدت» نامیده میشود، اما یک جایگزین دیگر نیز وجود دارد: تئوری اختصاصی. در تئوری اختصاصی آمده است که برخی عصب‌ها مسئول درد هستند و عصب‌های مسئول خارش از آن‌ها متفاوت هستند. این عصب‌ها پروریتوس خارش نامیده می‌شوند که می‌توانند تفاوت بین خارش و درد را تشخیص دهند.
به گفته پژوهشگران، علی‌رغم لذت اولیه خاراندن ، ادامه این عمل می‌تواند منجر به افزایش شدت خارش به همراه درد و آسیب دائمی پوست شود. به همین دلیل دانستن فعالیت مغزی که موجب افزایش این رفتار بیمارگونه است، مهم است. دانشمندان، 10 بیمار را که مبتلا به خارش مزمن بودند و ده فرد سالم را که یک محل خارش را می‌خاراندند، با ام آر آی پیشرفته مورد مطالعه قرار دادند و دریافتند قسمت‌هایی از مغز که مسئول کنترل جنبش و فرایند پاداش است، در بیماران مبتلا به خارش مزمن، هنگام خاراندن فعال‌تر بوده است.
نتایج این مطالعات نشان می‌دهد این فعالیت بیش از اندازه می‌تواند به توجیه اعتیاد به خاراندن در این بیماران کمک کند. پس بار بعدی که جایی از بدنتان دچار خارش شدید شد، سعی کنید با کنترل فکر خود، از خاراندن آن جلوگیری کنید و یا حداقل میزان خاراندن را کم کنید. محققان دریافتند که فعالیت‌های مغزی بیماران مبتلا به خارش مزمن در قسمت‌های مکمل ناحیه حرکتی، پیش‌حرکتی قشر مخ و قسمت اصلی کنترل ماهیچه‌ها در مغز، افزایش می‌یابد و این قسمت‌ها در ارتباط با قسمت کنترل حرکتی و انگیزه رفتاری می‌باشند.
همچنین قسمت‌هایی از مغز که درگیر الگوهای پاداش‌دهنده هستند مانند جسم مخاط مغز، بخش میانی قشرمخ، هسته دمی و قسمت قدامی دو نیمکره مخ، به طور چشمگیری نسبت به افراد سالم فعال‌تر شده بودند. موچو زوکی «Hideki Mochizuki» می‌گوید: این یافته‌ها ما را قادر به شناسایی و توسعه درک شبکه مغز می‌کند و تاکید بر اهمیت چرخه خارش-خاراندن در بیماران مبتلا به خارش مزمن دارد.
درک این موضوع می‌تواند منجر به درمان‌های جدید برای این بیماران شود. خارش مزمن بر زندگی چندین میلیون اثر دارد. این بیماری ممکن است روی تمام نواحی بدن وجود داشته باشد یا ممکن است فقط در یک ناحیه از بدن به‌وجود بیاید. احتمال گسترش خارش مزمن با افزایش سن بیشتر میشود.
