چگونه در مسابقات شنای المپیک ورزشکاران دقیقا در یک زمان به خط پایان می‌‌رسند؟
دو روز پیش اتفاق بسیار عجیب و حیرت انگیزی در مسابقات شنای المپیک ۲۰۱۶ ریو رخ داد و در ماده‌ی ۱۰۰ متر شنای پروانه‌ی مردان، سه قهرمان افسانه‌ای شنا یعنی مایکل فلپس آمریکایی، چاد لو کلوس (Chad Le Clos) از کشور آفریقای جنوبی و لاسلو چه (László Cseh) قهرمان مجار هر سه دقیقا در یک لحظه به خط پایان رسیدند و صفحه‌ی مربوطه را لمس کردند؛ اما چنین اتفاقی چطور ممکن است؟ در این مطلب در گجت نیوز قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم.
البته نکته‌ی عجیب‌تر اینجاست که این اتفاق باز هم در همین دوره از مسابقات شنای المپیک رخ داده است و در رقابت‌های شنای ۱۰۰ متر آزاد زنان، پنی اولکسیاک (Penny Oleksiak) از کانادا و سیمون مانوئل (Simone Manuel) آمریکایی دقیقا در یک لحظه به خط پایان رسیدند و هر دو طلا گرفتند. اما چرا با وجود این همه تجهیزات پیشرفته‌ی اندازهگیری و امکانات دیجیتالی فوق دقیق، باز هم چنین اتفاقاتی در رقابت‌های شنا رخ می‌دهد و مشخص نمی‌شود که دقیقا کدام ورزشکار به خط پایان رسیده است؟
در حال حاضر دستگاهها و سنسورهای مدرن اندازهگیری حتی قادر هستند که با دقت میلیونیوم ثانیه هم اندازهگیری را انجام دهند و این دستگاهها در عمل ساخته شده‌اند. پس چرا سازمان قانون گذاری بین المللی شنا یا همان FINA هنوز هم بر مبنای صدم ثانیه رکوردها را ثبت می‌کند و به سراغ استفاده از این تجهیزات مدرن در مسابقات شنای المپیک نرفته است؟
در اسناد رقابت‌های شنا در دوره‌های مختلف المپیک مشخص شده است که سازمان FINA در رقابت‌هایی در سال ۱۹۷۲ مونیخ و در مسابقات ۴۰۰ متر انفرادی مردان، از چنین سیستمی استفاده کرده است و یک شناگر سوئدی به نام گونار لارشون (Gunnar Larsson)، تیم مک کی (Tim McKee) شناگر آمریکایی را تنها اب اختلاف ۲ هزارم ثانیه (۰.۰۰۲) شکست داد. این موضوع سبب شد که از همان زمان به بعد این سازمان تصمیم بگیرد که یک رقم از اندازه‌‌گیری‌های زمانی کاهش دهد و دقت آن را به صدم ثانیه برساند؛ اما چرا این تصمیم گرفته شده است؟
پاسخ در جنس استخر مسابقات شنای المپیک نهفته است!
طبق رکوردی که در حال حاضر برای شنای ۵۰ متر مردان در المپیک ثبت شده است، یک ورزشکار در یک هزام ثانیه و در یک استخر ۵۰ متری استاندارد المپیک می‌تواند حداکثر ۲.۳۹ میلی‌متر رو به جلو حرکت کند. این در حالی است که طبق قوانین اندازه‌گذاری و ساخت استخرهای استاندارد در رقابت‌های المپیک که توسط FINA وضع شده است، هر خط مسابقه می‌تواند تا میزان ۳ سانتی‌متر درصد خطا داشته باشد (یعنی ۳ سانتی‌متر کمتر از ۵۰ متر باشد و یا ۳ سانتی‌متر کمتر از آن). بنابراین اگر این ۳ سانتی‌متر را به عنوان درصد خطا در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که درصد خطا از ۱۰ برابر حداکثر مسافت طی شده توسط رکورددار المپیک در یک هزارم ثانیه هم بیشتر است.
حالا شما میتوانید زمان طی شده توسط یک شناگر را با دقت هزارم ثانیه محاسبه کنید؟ بله مطمئنا میتوانید، اما چه تضمینی وجود دارد که آن شناگری که قهرمان شده است، مسافت کوتاه‌تری را نسبت به دیگران طی نکرده باشد؟ در واقع زمانی که شما رکورد یک قهرمان را تا دقت هزارم ثانیه محسابه می‌کنید، ممکن است که او با یک هزارم ثانیه اختلاف نسبت به رقبا قهرمان شود. این در حالی است که در آن یک هزارم ثانیه، او حداکثر می‌توانسته ۲.۳۹ میلی‌متر را طی کند. بنابراین اگر طول لاینی که این قهرمان داخل آن شنا میکرده، از دیگر رقبا یک سانتی‌متر هم کوتاه‌تر باشد، در آن صورت به شناگران دیگر ظلم شده و عدالت در این مسابقه رعایت نشده است.
بنابراین پاسخ سوال اصلی کاملا مشخص شد: سازمان FINA به سراغ دقت بالاتر نمی‌رود زیرا چاره‌ای ندارد! در حال حاضر استخرهای مسابقات المپیک از بتن ساخته می‌شوند و طول دیواره‌های بتنی ممکن است که بر اثر دمای آب، دمای محیط، دمای تولید شده توسط افراد داخل سالن رقابت‌ها و حتی دمای شناگرانی که داخل استخر شنا می‌کنند، کاهش و یا افزایش یابد. بنابراین در حال حاضر امکان ساخت استخرهایی با جنس‌های دیگر وجود ندارد و تا زمانی که یک استخری بتوان ساخت که درصد خطای آن کمتر از ۲.۳۹ میلی‌متر باشد، امکان استفاده از کرنومترها و زمان سنج‌های با دقت بالاتر از صدم ثانیه وجود ندارد.
ورزش‌های دیگر هم از مشکل زمان رنج می‌برند
جالب است بدانید که در تعدادی از ورزش‌های دیگر نظیر اسکیت و حتی دو و میدانی که ورزشکاران بعد از شنیدن صدای شلیک استارت حرکت خود را آغاز می‌کنند نیز این مشکل وجود دارد. به طور مثال در ورزش اسکیت، رکوردها با دقت هزارم ثانیه محسابه میشود اما به دلیل این که سرعت صوت در هوا پایین است و ممکن است در زمان‌های متفاوتی به ورزشکاران داخل لاین‌های مختلف برسد، بسیاری از کارشناسان بر سر این موضوع بحث می‌کنند و معتقدند که باید سیستم اندازهگیری زمانی این ورزش تغییر پیدا کند.
